पटेरोफिलम एंजेलफिश ( Pterophyllum Angelfish )

   पटेरोफिलम एंजेलफिश ( Pterophyllum Angelfish )

पटेरोफिलम एंजेलफिश ( Pterophyllum Angelfish ) :  मच्छालयत  एंजेलफिश म्हणून ओळखला जाणारा. हा सिचलिडे कुटुंबातील गोड्या पाण्यातील माशां आहे. हा मासा टेरिफिलम कुटुंबातील आहे. दक्षिण अमेरिकेतील गयाना शिल्डमधील मेझॉन, ऑरिनोको ह्या नद्यां मध्ये सर्व ( एंजेल ) टेरिफिलम प्रजाती आढळतात. मुख्यतः याचे तीन प्रजाती असतात.

1) पटेरोफिलम अल्टम : पेरू, कोलंबिया आणि ब्राझील नायजेरिया, कॅमरून मधील अमेझॅन बेसिन 

पटेरोफिलम अल्टम : या जातीत तोंडाकडून वर डोळ्या च्या वरील भाग आत दबलेला व वरील पंखाच्या आधी दबलेला असतो तोंड वरील बाजूस असते. 

 पटेरोफिलम अल्टम

2) पटेरोफिलम लिओपोल्डी : अ‍ॅमेझॉन नदी (मानाकापुरू आणि सांतारम दरम्यान), एसेक्वीबो नदी आणि रुपुनी नदी.

पटेरोफिलम लिओपोल्डी : या प्रजाती मध्ये वरील पंख पासून तोंड पर्यंतचा भाग सरलकिंचित बाकदार असतो व तोंड खालच्या बाजूस झुकलेले असते. 

पटेरोफिलम लिओपोल्डी

३) पटेरोफिलम स्केलेर : दक्षिण व्हेनेझुएला, दक्षिण-पूर्व कोलंबिया आणि अत्यंत उत्तर ब्राझील येथे ओरीनोको नदीचे खोरे आणि अप्पर रिओ निग्रो वॉटरशेडतयार करू शकतो.

 पटेरोफिलम स्केलेर : या माश्याचा तोंडाकडून वरील पंखा पर्यंतचा भाग उठाव दारअसतो. सधारण गोलाकार तोंड सरळ असते. 

 पटेरोफिलम स्केलेर

व यांमध्ये उपप्रजाती आपण मच्छालया करीता प्रजनना द्वारे तयार करू शकतो. सर्व साधारण आपल्याला आढळणारे एंजल्फिश १) मार्बल एंजेलफिश, २)झेब्रा एंजल्फिश, ३)घोस्ट एंजेलफिश, ४)अल्बिनो एंजल्फिश, ५)ब्लॅक लेस एंजेलफिश, ६)चित्ता एंजल्फिश, ७)गोल्ड एंजल्फिश, ८)ब्लशिंग एंजेलफिश, ९)कोई एंजल्फिश, १०)स्मोकी एंजल्फिश, ११)अल्टम एंजल्फिश, १२) वेल एंजल्फिश आहेत. इथे तुम्हाला मी सांगू इच्छितो कि या सगळ्या उपप्रजातींमध्ये दोन प्रकार तुम्हाला आढळून येतील ते म्हणजे त्याचे पंख जास्त मोठे असतात त्यांना वैलटेल व शॉर्ट टेल असे दोन फरक आढळतात.

ओळख : पटेरोफिलम एंजेलफिश माश्याचा आकार तस त्रिकोणी असतो.व दोन्ही बाजूने चपटा असतो. वरील पंख शरीराच्या मध्य भागारुन पाठीमागच्या शेपटी पर्यंत वरच्या बाजूस निघालेला असतो. तसेच खालचा पंख खालच्या बाजूस मागे शेपटी पर्यंत गेलेला असतो. मसगील शेपटी शरीरा ला लागून बाहेरच्या बाजूस पसरलेली असते व तिच्या दोनी टोकाला बारीक टोक निघालेले असतात. तसेच त्यांच्या कल्याण खाली दोन लांबट पंख निघालेले असतात जे शरीरापासून खालच्या बाजूस लटकलेले दिसतात. जे त्यांच्या प्रजेनेंद्रियाच्या पुढील भागास असतात. डोळेटोनच्या आकाराने मोठे असतात. व तोंड त्रिकोणी बाहेरच्या बाजूस निघालेले असते. शरीरावर बारीक खवले असतात. व कल्याच्या बाजूला पोहण्यासाठी व  शरीराला नियंत्रित करण्याचे दोन्ही बाजूस पारदर्शी पंख असतात. बाकीचे पंख शरीराच्या रंगाचे असतात.  

हा मासा साधारण उंची ५ इंच व लांबी ४ उंची व त्यापेक्षा जास्त बघण्यात आली आहे. काही लोक याना पंख्यासोबत मोजतात तर काही फक्त शरीराची मोजणी करतात. 

पीएच 6.8 ते 7.8

3° ते 8 ° डीकेएच (54 ते 145 पीपीएम)

तापमान :  26 to 30 °C 78° आणि  84° F.

एंजेलफिशला मत्स्यालयात किमान  80 डिग्री फारेनहाइट (27 डिग्री सेल्सियस) तापमान लागत.

एंजेलफिश हे सिचिलीड कुटुंबातील सदस्य असले तरी ही,ते रागीट  नसताना सामान्यत: शांत असतात. पण ते त्यांच्या तोंडाच्या आकार पेक्ष्या लहान माश्याचे पिल्लं खातात. 

खाद्य : या माश्याला ब्लड वर्म , टूबीफेक्स वर्म ,डेफिनिया , फ्लेक्स, पेलेट फूड आणि माश्यांचे पिल्लं खाण्यास आवडतात. 

नार मादीतील फरक : नार मादी ओळखणे तसे सोपे नाही पण आपण निरीक्षण व त्यांना बरेच वर्ष पळत असाल तर सहज ओळखता येते. त्यांना ओळखण्याची मी सहज आणि सोपी पद्धत सांगतो जी सर्वत्र केली जाते नराच्या तोंडाकडून वरील भाग म्हणजे माथ्याचा भाग हा गोलाकार असतो. व मादीचा सरळ रेषेत असतो. व मादीचे प्रजेनेंद्रिया जाड व मोठे असते. नराचे प्रजेनेंद्रिया पातळ व लहान असते. 

नार मादीतील फरक 

प्रजनन : मत्स्यालयामध्ये पैदास करणे सोपे आहे. नर मादी स्वतःचे जोडीदार स्वतः निवडतात व ते खूप काळ सोबत राहतात व इतर माश्यां पासून एक मेकांना वाचवतात. म्हणजे मी असे पहिले आहे कि मादीला इतर मासे जर का त्रास देत असतील तर ने मासा तिच्या रक्षणा साठी येतो व नारळ जर कोणी त्रास दिला तर मादी त्याच्या रक्षणा साठी येते. प्रजनन करण्यासाठी किमान वयात न आलेले ६ किंवा १२ मासे एकत्रित ठेवावे म्हणजे प्रजन करण्याच्या वेळी ते आपापले जोडीदार स्वतः निवडू शकतील. एकदा जोडी निवडली तर त्यांना आपण वेगळे करून १८*९*१२ मापाच्या टाकीत वेगळे करून लांबट ४ इंच रुंद व १५ इंच लांबीची काळ्या रंगाची काचेची किंवा पातळ कडाप्पाची पट्टी उभी करून टाकीत ठेवावी मादी त्यावर खालून वर अस्या पद्धतीत एक रेषेत समांतर अंडी लावते खालपासून वर पर्यंत मग परत बाजूला दुसरी रेषेत असे किमान एक वेळी ४०० ते ६०० अंडी मादी देतेत नार मादी अंडी देतेवेळी मादीच्या मागून अंड्यांन वरती आपले स्पर्म सोडतो. हि क्रिया सहसा रात्रीच्या वेळी किंवा पहाटेच्या वेळी होते. तसेतर यांच्या प्रजनन काळ वर्ष भराचा असतो एकदा मादी अंडी देण्यास तयार होते. तेंव्हा पासून ती वर्षभरात दार १० ते १५ दिवसाच्या अंतरात ती अंडी देत राहते. अंडी किती देते हे मादीच्या आरोग्यावर व तिच्या वयावर अवलंबून असते. अंडी दिल्यावर ते स्वतः अंडी पिल्लं बाहेर येण्या पासून ते पिल्लू स्वतः खायला लागल्या पर्यंत ते त्याची काळजी घेतात कुत्रिम प्रजनना मध्ये आपण अंडी दिल्यावर बाजूला केल्याने दार १० ते १५ दिवसाने मादी अंडी घालते. अंडी वेगळी करता वेळी घेण्याची काळजी किमान टाकी ३६*१२*१२ असावी व त्यात ६ इंच पाणी ठेवावे व अंड्यानं फंगस लागूनये म्हणून अँटी बायोटिक ब्लूमॉक्स किंवा टेट्रासायक्लीन २५० एम जि  ची कॅप्सूल उघडून त्यातील पावडर पाण्यात टाकावी त्या पाण्यात हवेचा पापं सोडावा ४८ तासाने अंड्यातून पिल्लू बाहेर येतात व त्यांना आपण इन्फोसिया किंवा ब्रेनश्रिम्प खायला द्यावे व एक बाजूला ४० वोल्टेजचा ब्लब लावावा. त्या मुले माश्यांच्या पिल्लाना उब भेट व अण्णा शोधण्यासाठी मदत मिळते. दररोज २ लिटर पाने वाढवत जावं. नवीन पाणी भेटल्याने माश्याचे अन्न पचन होते व त्यांना भूक लागून ते लवकर वाढतात. हि क्रिया जोवर टाकी ८०% भारत नाही तोवर करावी तो पर्यंत पिल्लांची आकार वाढतो किमान १० दिवसात पिल्लांचे आकार आईवडीलांसारखा दिसायला लागतो. मग आपण त्यांचे बारीक पाईप ने तळातील घाण काढावी २५% पाणी काढून दररोज तेवढेच पुन्हा टाकीत भरावे.व खाद्य घालावे.  १० ते २० दिवसाने पिल्लू पूर्णतः विकसित होऊन ब्लड वर्म किंवा अन्य खाद्य खाण्यास द्यावे.

या माश्याच्या प्रजनन करता वेळी होणाऱ्या समस्या मादी किंवा नार अंडी लावल्यावर खाऊन टाकतात. मादी व नार प्रजनन करण्यासाठी तयार असतात ते सगळं काही अंडी देण्याआधीचे त्यांचे ओळख दाखवतात मजेने अंडी लावण्यासाठी जागा साफ करणे सोबत फिरणे अंगाला अंग घासणे वैगरे पण अंडी घालत नाहीत. अश्या वेळी माद्या ह्याची शारीरिक कमजोरी किंवा आजार असूशकते. आजारी असतील तर त्याचे निदान करून आपण त्यांचे इलाज करावा. आणि शारीरिक कमजोरी असल्यास मादी दिसायला शक्षम दिसते कोणत्याही आजाराचे निदान  तिच्या  शरीरावर दिसून येत नाही तश्या वेळी त्यांना आपण मच्छरांचे लार्व्हा खायला घालावा त्याने नर व मादीला जास्त प्रमाणात प्रोटीन मिळते. व अंडी घालण्यास ते तयार होतात.