जायंट डॅनियो (Devario aequipinnatus)

 जायंट डॅनिओ (डेव्हारियो इक्विपिनाटस)

जायंट डॅनियो (Devario aequipinnatus)

जायंट डॅनिओ (डेव्हारियो इक्विपिनाटस) : हा भारताच्या पश्चिम किनाऱ्या पासून  श्रीलंका, नेपाळ आढळणारी हि एक सर्व सामान्य माश्याची जात आहे ती भारतातील नद्यांमध्ये व कालव्याने मध्ये जास्त प्रमाणात आढळते. हि कोंकणात सर्वाधिक प्रमाणात आढळणारी माश्यांची प्रजाती आहे जी आपल्याला डोंगरातून वाहणाऱ्या नद्यान मध्ये,धरणं मध्ये देखील आढळते. हि प्रजारी सर्व साधारण जवळ जवळ मलबार डॅनियो (देवरिओ मालाबेरिकस) सारखीच दिसते. पण बहुसंख्य लोकांना त्यातील फरक माहित नाही. म्हणून लोक या माश्यांमध्ये फरक करू शकत नाही त्यामुळे बहुतेक मच्छालयात जायंट डॅनिओ म्हणून मलबार डॅनियो सर्रास विकला जातो. मी इथे नमूद करू इच्छितो कि जो दुकानदार मासेविकण्याचा व्यवसाय करतो. किमान त्याने त्या माश्याची ओळख करून लोकांनाही समजावून द्यावी असो. तर हे दोन्ही मासे जवळ जवळ सारखे जरी दिसत असले तरी या दोंघांमध्ये फरक आहे मलबार डॅनियोसर्रास च्या अंगावरील जे रेषा असतात त्या शेपटीकडून तोंडाकडे सरळ रेषेत जातात व कल्याणच्या तिथे ते उभ्या रेषा असतात तर जायंट डॅनिओ च्या अंगावरील रेषा या तुटक तुटक ठिपक्याच्या स्वरूपात असतात. जे तोंड़कडे जय पर्यंत पूर्णतः ठिपक्याच्या स्वरूपात बदलतात. एवढासा फरकआहे.   ही प्रजाती जास्तीत जास्त 4-6 इंच (10-15 से.मी.) लांबीपर्यंत वाढते आणि ती डॅनियनिन्समधील सर्वात मोठी बनते. हे लांब चपट्या आकाराचे  शरीर असते  राखाडी निळे आणि पिवळेरंगाचे पट्टे अंगावर असतात. पंखांचा रंग पारदर्शक असतो. हा मासा सर्वाधिक प्रमाणात मला रोहा, कोलाड, माणगांव ,महाड, रतनागिरी, मंडणगड व आसपासच्या भागात अति प्रमाणात बघण्यात आला आहे.

मलबार डॅनियो (Devario malabaricus)

जायंट डॅनियोज : समुद्रसपाटीपासून 1000 फूट (300 मीटर) उंचीवरील डोंगर भागात वाहणाऱ्या नद्या मध्ये राहतात. त्यांचा आवडत ठिकाण जिथे रेती जास्त प्रमाणात आहे अश्या ठिकाणी  वाळू भागत. ते मूळ उष्णकटिबंधीय हवामानातील आहेत आणि ते 6-8 पीएच, 5.0-19.0 डीजीएच आणि तपमानाची श्रेणी 72-81 ° फॅ (22-27 डिग्री सेल्सियस) लागत. ते पाण्याच्या पृष्ठभागावर राहणारे रहिवासी असल्या मुळे त्यांचे आहार प्रामुख्याने बाह्य कीटकांपासून असतात परंतु ते गांडूळ आणि पाण्यातले बारीक जीव देखील खातात.

ते अतिशय चपळ असतात वाहत्या पाण्याच्या विरुद्ध पोहण्यास त्यांना आवडत. असे मी पहिला आहे. ते नद्यांमधून डोंगरावरून वाहणाऱ्या झाऱ्या मार्फत डोंगराच्या माथ्यावर जातात मुख्यतः ते एप्रिल ते जुलै महिन्यात प्रजनन करतात.

मच्छालयात प्रजनन : मच्छालयात प्रजनन करणे सोपे आहे. टाकीची लांबी ३६* १२ * १२ इंच घ्या. पाण्याचे तापमान 7.0 किंवा त्यापेक्षा कमी पीएचसह, पाणी गरम ते 77 ते 82 डिग्री फॅरेनहाइट (25 ते 28 अंश सेल्सिअस) पर्यंत ठेवावे. जावा मॉस किंवा घरगुती उल ( ज्याने स्वेटर बनवतात ते ) द्या. एक मादी दोन नर या प्रमाणात नर मादी घ्यावेत टाकीत पाण्याची पातळी ६ इंच ठेवावी नर मादीच्या बाजूने आपले अंग घासतो व मादीला  अंडी देण्यासाठी प्रवृत्त करतो मादीने अंडी दिल्यावर नर त्याना फलित करतो. मादी एक वेळी २० ते २५ पर्यंत देते व एका प्रजनन काळात मादी ३०० ते ४०० पर्यंत अंडी देते. एकदा अंडी घातली की नर मादी अंडी खातात म्हणून त्यांना वेगाने काढा वे. अंडी 24 ते 36 तासांत उबवतात आणि अंदाजे 48 तास नंतर पिल्लं फिरायला सुरवात करतात. तेव्हा त्यांना इन्फोसिया खायला द्यावेत. किंवा ब्रायनश्रीम्प खाण्यास द्यावे व 1 ते 2 टक्के पाणी वाढवावे पण काळजी घ्यावी पाण्यात क्लोरीनचे प्रमाण नसावे त्या करीता घरात दोन दिवस पाणी साठवून ठेवावे व त्या नंतर त्याचा वापर करावा