हिरवा पल्स स्पॉट (इट्रोप्लस सुरतेनसिस)

 हिरवा पल्स स्पॉट (इट्रोप्लस सुरतेनसिस)  

 हिरवा पल्स स्पॉट (इट्रोप्लस सुरतेनसिस) : ही सिचलीड माशांची एक प्रजाती आहे. जी कोंकण, गोवा, केरळ व भारतातील किनार पट्टी लगतच्या भागांत ताज्या आणि खराट  पाण्यात आढळतात. सामान्य नावांमध्ये पर्लस्पॉट, व भारतात  स्थानिक पातळीवर खडक पालू, काळचाडू, करिमिन, कलंदर,  कुंडल इत्यादी संबोधले जाते.  

प्रजातीचे वर्णन: हा मासा लांबट गोलाकार चपट [ पापलेत माश्या प्रमाणे ] अंगावर खवले असा असतो . वरील पंख माथ्यावरून पाठीमागे टोक निघालेले असते . खालचा पंख पोटापासून जननेंद्रियाच्या मागच्या भागास मधल्या शेपटी पर्यंत टोकदार असते. खाली वर दोन्ही भागास टोकदार काटे असतात . खालील भागास दोन्ही बाजूला एक एक  लहान पंंख असते. व शेपटी पंख्या सारखी पसरलेली असते. मागील भाग टोकाणकडे गोल असते. हिरवट राखाडी रंगाचा हा मासा अतिशय सुंदर दिसतो. सोबत त्याच्या अंगावर कल्याच्या पासून शेपटी पर्यंत सहा उभे काळपट  हिरवे पट्टे असतात. व अंगावरील  प्रत्येक खवल्यांवर सोनेरी ठिपके असतात. पोटाकडील भाग हा पंधरा असतो. प्रजनन काळात अंगावरील रंग ठळक होतो व पोटाकडील पांढऱ्या भागा वर काळे डाग दिसून येतात. काळे पट्टे सामान्यत: 6 ते 8 संख्येने डोके ते शेपटीपर्यंत आढळतात. 

नैसर्गिक अन्न : खऱ्या पाण्यातील व गोड्या पाण्यातील शेवाळ , वनस्पती व त्याचं प्रमाणे हे पाण्यातील बारीक जीवजंतू हि खातात . सोबत कोळंबीचे पिल्लू व ब्लड वर्म सारखे अन्न ते खातात.  त्यांचा आवडीचा खाद्य म्हणजे पाण्यातील शेवाळी जिला  स्पायरोगिरा असे म्हणतात. 

पाण्याचे तापमान 24-32 डिग्री सेल्सियस,

पाण्यातील खारटपणा 15-30 पीटीपी,

पाण्यात विरघळलेला ऑक्सिजनचे प्रमाण    > 3.5 पीपीएम, 

पीएच 7.0 ते 8.0  

पारदर्शकता > 50 सेमी

नर मादी तील फरक : केवळ प्रजनन काळात जननेंद्रियाच्या आकार पाहून स्पॉनिंग करताना नर व मादी तीळ फरक माहित केले जाऊ शकतो यांच्यात इतर माश्यां प्रमाणे रंगाने किंवा शरीराच्या इतर कोणत्या भागावरून नर मादी तीळ फरक ओळखणे अवघड असते.  

प्रजनन : मादी दगडाच्या भेगेत किंवा लाकडावर 200 ते 6०० पर्यंत लहान अंडी (1-1.5 मिमी) घालतात. व नर व मादी दोघेही त्यांना सांभाळ करतात.  मादी आपल्या शरीरावर श्लेष्माचा थर निर्माण करते. [हा एक प्रकारचा जेली सारखा पदार्थ असतो ] ज्याला अंड्यातून निघालेली पिल्लू खातात. मोट्या प्रमाणात पिल्ले असल्यामुळे मादीच्या त्वचेला व खवल्याना नुकसान होत. अखेरीस ती 10-12 मिमी आकाराची झाल्यावर नर मादीच्या मागे फिरू लागतात. इथे मी तुम्हाला आवर्जून सांगू इच्छुतो कि चिचिलेड जातीच्या माशांचे हेच वैशिट्य असते. नार मादी दोघे आपल्या पिलांना अत्यंत जीवापाड सांभाळ करून पाण्यातील इतर माश्यां पासून वाचवतात इतर प्रौढ मासे सहसा नर मादीच्या प्रजनन काळात मुख्यतः अंडी दिल्यावर दूर राहतात.  परंतु काही वेळा वयस्क मासे कधीकधी अंडी किंवा पिल्ले संपूर्ण खातात.

मी कधी प्रजानन करण्यच्य मागे पडलो नाही.  त्याच कारण म्हणजे माला हे माझ्या गावाच्या काल नादित मोठ्या प्रमानत उपलब्ध होते  व मी त्यांना तेथील मच्छिमर करणाऱ्यांन कडून  विकत घेउन त्यांना त्यांच्या आकारा नुसार विकतो.  म्हणून मला कधी त्यांचा प्रजनन करण्याची गरज भासली नाही. तरी  वेळा माझ्या घरातल्या टाकीत त्यांनी काचेला अंडी लावली होती. त्यातील मला 200 पिल्लू भेटले होते. पण मी त्यांची प्रजनन करण्याचा प्रयत्न केला नाही.   

पल्स स्पॉटचे  इतर प्रकार :

हिरवा पल्स स्पॉट